Philippe Contamine. Wojna w średniowieczu

Warszawa: Bellona, 1999. — 374 s.Książka Contaminea nie zmienia powszechnych wyobrażeń na temat wojny w średniowieczu, ale je uzupetnia. Mamy zatem niepowtarzalną szansę poznania średniowiecznej wojny "od środka", nie tylko z punktu widzenia wodzów czy bohaterów, ale także prostych żołnierzy. Książka ta jest więc nieodzownym rozwinięciem "Atlasu sztuki wojennej w średniowieczu.768-1487" Nicholasa Hoopera i Matthew Bennetta oraz niewątpliwie pasjonującą przygodą zarówno dla wszystkich zainteresowanych historią militarną, jak i dla pragnących zgiębić tajniki mentalności, obyczajowości i życia codziennego epoki średniowiecza. PHILIPPE CONTAMINE (ur. 1932) - wybitny mediewista francuski, kawaler Legii Honorowej, członek m.in. Royal Historical Society w Londynie, profesor w katedrze wieków średnich na Sorbonie i uniwersytecie w Nancy.
Spis treści:
Przedmowa
CZĘŚĆ I
Stan wiedzy
Rozdział l. Barbarzyńcy
Ruina zachodniego cesarstwa rzymskiego: kwestia militarna
Wojna i społeczeństwo w królestwach barbarzyńskich
Siła i słabość armii karolińskich
Rozdział 2. Czasy feudalne
Charakterystyka ogólna
Cesarstwo
Królestwo Francji
Anglia
Italia Normańska
Świat iberyjski i rekonkwista
Wyprawy krzyżowe i państwa łacińskie na Wschodzie
Rozdział 3. Apogeum średniowiecza
Walczący i uzbrojenie
Zakony rycerskie
Zobowiązania i służba wojskowa
Pieniądze, służba za żołd, najemnicy
Fortyfikacje
a) Sposoby ataku
b) Sposoby obrony
Wnioski
Rozdział 4. Kompanie awanturników, artyleria, stałe armie
Obecność wojny
Czas koni
Metamorfozy piechoty
Artyleria
a) Aspekty technologiczne
b) Aspekty ilościowe
Kontrakty, żołnierze płatni i ochotnicy
Pierwsze stałe armie
CZĘŚĆ II.
Tematy i perspektywy
Rozdział 5. Uzbrojenie
Uzbrojenie barbarzyńców
a) Broń zaczepna
b) Broń defensywna
Strzemiona
Zbroja łuskowa, kolczuga
Wyposażenie grupowe i uniform
Rozdział 6. Różne rodzaje artylerii
Koniec balisty
Proch i kule
Rola artylerii w walnych bitwach
Wojna oblężnicza. Atak i obrona
Rozdział 7. Sztuka wojenna
Dydaktyka sztuki wojennej
Strategia: panowanie nad przestrzenią i czasem
Taktyka: walna bitwa
Rozdział 8. Wojna, władze, społeczeństwo
Na marginesie struktur społecznych
Na marginesie struktur politycznych
Rozdział 9. Odnośnie historii odwagi
Odwaga między przywarami i cnotami
Motywacje, zachowania, nadzieje
Miara ryzyka
Rozdział 10. Wojna: aspekty prawne, etyczne i religijne
Wczesne średniowiecze
Pokój i rozejm Boży, etyka rycerska, krucjata
Wojna i myśl scholastyczna
a) Deńnicja
b) Przyczyny wojen
c) Wojny sprawiedliwe i niesprawiedliwe
Prawo o broni i sprawiedliwość wojenna
Średniowieczny pacyfizm i jego granice
Wojna zintegrowana z religią
Wnioski
Bibliografia wybrana
Zagadnienia ogólne
Sztuka wojenna: konflikty, kampanie, oblężenia i bitwy
a) Źródła
b) Bibliografia
Instytucje, społeczności i mentalność wojskowa
a) Zagadnienia ogólne
b) VI-IX wiek
c) X i XI wiek
d) XII-XIII wiek
e) XIV-XV wiek
Broń, zbroje, machiny wojenne
a) Źródła
b) Katalogi muzealne, inwentarze, spisy
c) Opracowania ogólne
d) Opracowania szczegółowe
Działo i artyleria
Zamki i fortyfikacje
a) Francja i obszar francuski
b) Wyspy Brytyjskie
c) Włochy
d) Wschód łaciński
e) Półwysep Iberyjski
Wojna, gospodarka, skarbowość
Wojna i pokój: prawo, etyka i chrześcijaństwo
a) Wybór źródeł
b) Wojna i chrześcijaństwo. Pojęcie wojny sprawiedliwej
c) Wczesne średniowiecze
d) Pokój i rozejm Boży
e) Krucjata. Święta wojna
f) Prawo wojny
Skróty występujące w Bibliografii
Indeks nazwisk
Indeks geograficzny
Spis map i rycin